El monu centésimu.

La teoría del "centésimu monu" nun ye una novedá. Fala de la posibilidá de trespasar los conocimientos d'un grupu concretu al grupu universal al llegar a ciertu númberu de conocedores, llamáu "masa crítica", al traviés de mecanismos intanxibles. En ciertu sen, parez que s'expusiere una mena de conciencia universal o, dende un puntu de vista más parapsicolóxicu, de telepatía inconsciente. Toma ya.
La hestoria cuenta comu una macaca xaponesa de pocos meses que vivía n'una islla aisllada, llavó una batata nun arroyu. Yera de paladar exquisitu, y l'arena que tenía pagada la batata, que-y tiraren los naturalistes que estudiaben la comunidá monesca, fedía-y na llingua. Pero nun acabaron equí les aventures de la mona: foi enseñando a tolos collacios cómu quitá-y l'arena al tubérculu. Toos xuntos foron a les mas y estes quedaron tan encantaes col sabor a llimpio, que-yos lo deprendieron a los pas. Y l'últimu d'estos pas en enterase, (pongamos qu'el que facía el númberu cien) tuvo la idega de llimpialo n'agua salao, pa da-y mayor sabor al asuntu. Y, cuando tola comunidá de Macaca Fuscata de la islla de Koshima teníen garráu'l vezu y los investigadores daben palmes porque consiguieren la demostración de comu entre los monos se tresmiten les cultures, resultó que, de manera espontánea, nes otres islles cercanes ya un grupu continental... ¡punxéronse tolos monos a llimpiar les batates n'agua salao! D'un día pa otru. Ensin contautu ente ellos.
Digo que nun ye nueva esta teoría porque vien de principios de los años sesenta, anque se punxiera de moda total col New Age setenteru. Anguaño vuelve vista con nuevos güeyos polos gurús de la economía y sirve pa desplicar cómu los humanos llegamos a ser conscientes de la realidá del momentu económicu ensin tener nin rispiu de conocimientos de economía. Y a mí, valme porque, sinón, nun se entendería esta psicósis total pola crisis en xente que pasó de vivir a tou trapu a volvese monxes trapenses en pocu más de seis meses... nin l'actitú de los bancarios qu'enantes llambíente el culo y agora tranquen la puerta cuando ven a ún cola llibreta na mano... y, muncho menos, ¡qué faigo yo falando de crisis tolos díes comu si supiera daqué del asuntu!
Y ye que, nel fondu, nun dexamos de ser monos. Bueno, y nun tan fonderamente.